#2303: Những lỗi cơ bản thường gặp khi viết
Hôm nay đã chính thức hết mùng, hết mền, hẳn các bạn đều đã quay lại guồng công việc. Chúc cho tất cả chúng ta một năm mới làm đâu thắng đó, vạn sự hanh thông.
Bản tin hôm nay sẽ nói với các bạn về những lỗi sai cơ bản thường gặp ở những người không chuyên viết lách. Có những điểm tưởng chừng như hiển nhiên đúng vì bạn đã quen dùng như thế, nhưng thật ra đối chiếu vào hệ thống quy chuẩn viết lách thì hoàn toàn không phải.
Hãy cố gắng nắm bắt để những câu từ, nội dung bạn viết ra sau này được tốt nhất có thể bạn nhé.
Không có dấu câu:
Có bao giờ bạn từng đọc những đoạn nội dung thế này chưa?
Hôm nay đã chính thức hết mùng hết mền hẳn các bạn đều đã quay lại guồng công việc chúc cho tất cả chúng ta một năm mới làm đâu thắng đó vạn sự hanh thông bản tin hôm nay sẽ nói với các bạn về những lỗi sai cơ bản thường gặp ở những người không chuyên viết lách có những lỗi/ điểm tưởng chừng như đúng vì bạn đã quen dùng như thế nhưng thật ra đối chiếu vào hệ thống quy chuẩn viết lách thì hoàn toàn không phải.
Bạn đọc xong đoạn nội dung đó thì cảm giác như mình tắt thở đến nơi vì không hề có chỗ ngưng nghỉ. Rõ là những đoạn như thế này không thiếu khi bạn lướt new feed đúng không ạ?
Dùng dấu câu tuỳ hứng:
Tôi đã từng đọc những status đầy những dấu chấm hỏi, chấm than dù nội dung không hề liên quan những biểu cảm tương ứng với các dấu câu ấy. Ví dụ đoạn bên dưới nhé:
Người viết ra đoạn này muốn kể về một câu chuyện đã qua, khi đọc vào bạn cảm thấy thế nào ạ?
Là một người viết, tôi thấy…khá khó chịu. Vì ngữ pháp lộn xộn, dấu câu đặt lung tung, sai khoảng trắng… Tất cả những điểm này đều thể hiện cho người đọc thấy: bạn là một người Việt không rành tiếng Việt.
Dấu câu có tác dụng giúp cho người đọc dễ hiểu những ý bạn đang diễn đạt trong nội dung. Chúng ta thêm dấu câu nhằm ngắt các phần của câu đơn, các vế của câu ghép hay chỉ rõ ranh giới giữa các câu, các đoạn với nhau.
Và đôi khi dấu câu đóng vai trò như phương tiện để biểu thị cảm xúc, hàm ý của người viết trong một câu. Như cách các tác giả bỏ các dấu chấm than hay chấm lửng trong một bài văn, câu thơ.
Bạn có thể đọc bài viết hướng dẫn về cách dùng dấu câu ở bản tin #2304 để trang bị những kiến thức và cách ứng dụng căn bản nhất.
Không tách đoạn:
Đây là một ví dụ tôi chụp được trên facebook, màu xanh là tôi che tên nhân vật:
Bạn có ngất xỉu khi đọc đến dòng cuối cùng không hay đọc không quá 5 câu thì bỏ cuộc?!
Ngày xưa lúc đi học ở trường, chúng ta được dạy một bài viết chỉ chia làm 3 đoạn: mở bài - thân bài - kết bài. Đây là cấu trúc chuẩn mực để giúp các em học sinh trung học tập làm văn. Ta có thể hiểu là ta được dạy “làm đúng trước - làm hay sau”. Tuy nhiên tính ứng dụng của 3 phần này rõ là chưa cao khi ta dùng trong thực tế đời sống.
Đặc biệt là khi chúng ta đang sản xuất và đăng tải nội dung trên nền tảng online, một nơi có quá nhiều thông tin mới mỗi phút, dễ khiến người đọc xao nhãng và “mệt mắt” nếu đoạn văn quá dài.
Vì thế mỗi khi hết trọn vẹn một ý, hãy ngắt đoạn. Chiều dài trung bình một đoạn tầm 3-5 dòng là vừa đẹp. Độ dài này vừa đủ để người viết trình bày một ý, vừa đủ để người đọc nắm được nội dung một cách dễ chịu.
Bạn có thể đọc bất kỳ bài viết nào trên blog của tôi để tham khảo cách chia đoạn nhé: https://tgwwriters.com/
Viết hoa theo đúng quy tắc:
Chỉ với những ví dụ bên trên thì hẳn bạn cũng thấy có một số lỗi cơ bản về viết hoa: viết hoa danh từ chung hoặc viết thường danh từ riêng. Công việc chuyên môn của tôi tại bộ phận Marketing ở các Tập đoàn có những phần liên quan nhiều đến review/ kiểm tra nội dung tài liệu bán hàng như brochure, leaflet… thì những bộ phận làm sản phẩm cũng viết sai khá nhiều các lỗi liên quan đến viết hoa theo cụm. Tôi ví dụ tên một sản phẩm bảo hiểm nhân thọ nhé:
sản phẩm bảo hiểm liên kết chung - hoạch định tài chính tương lai
Bạn sẽ viết hoa như thế nào? Viết thường hết hay viết hoa hết tất cả chữ cái đầu?
Đều không đúng bạn ạ, trường hợp này chúng ta cần áp dụng phương pháp viết hoa theo cụm:
Sản phẩm Bảo hiểm Liên kết chung - Hoạch định Tài chính Tương lai.
Trong hệ thống tiếng Việt, bạn lưu ý viết hoa những từ theo quy tắc sau:
Viết hoa chữ cái đầu tiên sau chấm câu (.), sau dấu chấm hỏi (?) chấm than (!) và khi xuống dòng
Tên riêng chỉ người: My Dương
Tên riêng Địa lý: Tam Kỳ, Quảng Nam, Việt Nam, biển Cửa Đại
Tên thương hiệu: The Gentlewoman Writer; Minh Long 1
Tên cơ quan, tổ chức, đoàn thể: Bộ Tư lệnh; Đoàn Thanh niên Cộng sản Tp. HCM
Từ viết tắt: WTO, WHO, UNESCO
Danh từ chung đã riêng hoá: Bác, Người (ý chỉ Bác Hồ)
Tôn trọng tác quyền:
Vấn đề vi phạm tác quyền vẫn luôn diễn ra nhang nhãng mỗi ngày, đòi hỏi sự đồng tâm hiệp lực và bền bĩ của cả người xuất bản lẫn người tiêu thụ nội dung thì may ra mới giảm thiểu.
Bạn đừng nhầm rằng vấn đề tác quyền chỉ liên quan đến các nghệ sỹ nổi tiếng đạo nhái ý tưởng, liên quan đến bài hát hay tác phẩm nghệ thuật có giá hàng nghìn đô.
Cũng không phải chỉ khi bạn dùng các nội dung chính thống của người khác mang đi đăng tải trong các bài luận hay các ấn phẩm thu phí, mục đích thương mại thì mới là vi phạm.
Thật ra, vấn đề tác quyền chỉ đơn giản là khi bạn dùng/ trích nội dung của một ai đó mà không xin phép hoặc không dẫn nguồn thì đã là vi phạm tác quyền và không tôn trọng tác giả.
Tôi đã từng đọc ở page một số người tự xưng là tác giả sách, sắp xuất bản cuốn sách riêng mà ngang nhiên lấy nội dung trên facebook của một người (có tiếng) khác để đăng như là của mình. Đến khi bị chỉnh tác giả quá bực mình vì sự trơ trẽ đăng đàn bóc phốt thì mới ghi chú thêm chữ “st” bên dưới bài đăng cũ. Và đương nhiên, hành động này vẫn là châm dầu vào lửa khiến cho tác giả thật sự thêm tức giận.
Tôi chia sẻ điều này với hi vọng tất cả chúng ta nỗ lực tạo cho mình thói quen luôn xin phép tác giả khi muốn đăng lại nội dung, hoặc nếu không thể xin phép thì hãy trích dẫn đầy đủ nguồn đăng. Đừng bao giờ biết tên tuổi tác giả mà chỉ ghi hờ hững: “st”.
“Điều mình không muốn thì đừng làm cho người khác" - Cuốn Đắc Nhân Tâm
Tưởng tượng nội dung bạn dùng tâm sức tạo ra, người khác dùng vô tội vạ không thèm xin phép cũng chả trích nguồn. Bạn sẽ cảm thấy buồn và tổn thương thế nào.
Vì thế hãy cùng nhau nỗ lực vì một xã hội tử tế hơn các bạn nhé!
Vấn đề hình ảnh:
Tương tự như vấn đề về tác quyền, khi bạn đăng tải các nội dung lên mạng xã hội, nếu có hình ảnh của bản thân hay do chính bạn chụp thì nên ưu tiên sử dụng; Nếu dùng hình từ những nhiếp ảnh gia khác thì hãy nhớ xin phép, trích nguồn.
Một bức ảnh đôi khi có giá trị hơn ngàn lời nói, nếu biết cách khai thác mặt hình ảnh, những nội dung bạn chia sẻ chắc chắn sẽ thu hút hơn rất nhiều.
Ngoài ra, còn có một lưu ý nhỏ về kích thước hình ảnh tương thích với từng nền tảng. Ví dụ:
Hình trên Facebook là 900 x 900 pixel, nên đăng 1 tấm hoặc 4 tấm để tối ưu hiển thị
Hình trên Instagram là 1080 x 1080 pixel
Còn nhiều phần chi tiết hơn bạn có thể tìm trên Google sẽ có rất nhiều cập nhật.
Bài viết hôm nay đã khá dài, hẹn gặp lại bạn ở bản tin tuần sau nhé.
Chúc bạn một năm mới khởi đầu thuận lợi, phát tài phát lộc!
Bạn có thể đọc nhiều hơn tại blog The Gentlewoman Writer cũng như follow các kênh khác của tôi:
Web: https://tgwwriters.com/
IG: https://instagram.com/blogger_tgwwriters
Page: https://www.facebook.com/TheGentlewomanWriter
Pin: https://www.pinterest.com/Blogger_TheGentlewomanWriter/
Substack:
Be Gentle,
Love.